Europees Hof van Justitie maakt hoofddoekverbod op de werkvloer mogelijk

Na 10 jaar procederen heeft de “allerhoogste” rechter in Europa haar oordeel geveld, over een zaak die aangespannen was door twee moslima’s. Zij wilden hun ontslag aanvechten. Zij werden ontslagen, naar aanleiding van het dragen van een hoofddoek op de werkvloer. Het Europees Hof van Justitie oordeelde dat werkgevers hun personeel kunnen verbieden een hoofddoek of een ander religieus symbool te dragen, mits dit opgenomen is in het bedrijfsreglement, om zodoende neutraliteit uit te stralen. Hiermee krijgt de vrijheid van het ondernemen de prioriteit boven de vrijheid van het individu en wordt het niet gezien als een vorm van discriminatie, zolang dit voor eenieder geldt.

Ongetwijfeld is dit oordeel van het Hof een nieuwe kentering in de geschiedenis van Europa met de moslims. Het oordeel zal als leidraad worden genomen voor rechtbanken in de Europese lidstaten, in het beslechten van de geschillen die te maken hebben met hoofddoeken.

Afgezien van de enorme traagheid en inefficiëntie van het Europees justitieel apparaat, dat meer dan 10 jaar nodig heeft gehad om tot dit oppervlakkige, maar zwaarwegende oordeel te komen, is er nog meer mis mee.

Vrijheid

Het is opvallend dat het Hof, één van de pilaren waar het liberaal democratische gedachtegoed op steunt, de vrijheid van het individu, onderschikt aan de vrijheid van het ondernemen. Hoewel beide vrijheden zijn opgenomen in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, wordt unaniem de vrijheid van het individu beschouwd als één van de essentiëlere vrijheden, in tegenstelling tot de vrijheid van het ondernemen. Zowel de klassieke filosofen als de hedendaagse filosofen in de traditie van de Verlichting, staan voor een zo groot mogelijke vrijheid voor het individu en menen dat de primaire taak van de overheid is om deze vrijheid te waarborgen. Een “vrije samenleving” zonder of met beperking van de vrijheid van het individu, wordt niet beschouwd als een vrije samenleving.

De vrijheid van ondernemen daarentegen, die recentelijk toegevoegd is aan de lijst van vrijheden, wordt beschouwd als een paternalistische vorm van vrijheid, die betwist wordt aangezien deze in essentie tegenstrijdig is met de fundamentele “vrijheid van het individu.” Dit komt omdat de vrijheid van ondernemen het individu beperkt in de hoedanigheid van werkgever. Zij kan namelijk de ander verplichten dingen te doen of te laten, tegen zijn of haar wil. Een “vrije samenleving” met beperking van de vrijheid van het ondernemen, wordt wél beschouwd als een vrije samenleving.

Dus wat het Europees Hof van Justitie heeft gedaan, is dat zij heeft gekozen tussen twee onevenredige conflicterende vrijheden, waarbij zij ook nog eens het meest fundamentele principe; vrijheid van het individu, ondergeschikt heeft  gemaakt aan de vrijheid van ondernemen. Dit is eigenaardig, aangezien de hoofdzaak nooit ondergeschikt wordt aan de bijzaak en de bijzaak nooit geprefereerd wordt boven de hoofdzaak. Dus waarom een dergelijke keuze?

Neutraliteit

Daarnaast schrijft het Hof in haar perscommuniqué o.a. het volgende: “bovendien kan met het verbod om tekenen van politieke, filosofische of religieuze overtuiging zichtbaar te dragen een goede toepassing van een beleid van neutraliteit worden gewaarborgd…” Met andere woorden zegt het Hof, dat werkgevers hun personeel kunnen opleggen om “neutrale” kleding te dragen, ten behoeve van een “neutrale” houding.

Een dergelijke manier van denken is misleidend, aangezien het neutraliteitsprincipe waar men vanuit gaat vaag en vooral subjectief is. Volgens welke maatstaf is een kledingstuk neutraal en heeft een persoon een neutrale houding?  Waarom is iemand met een hoofddoek per definitie niet neutraal en straalt deze geen neutraliteit uit, terwijl iemand zonder een hoofddoek gerekend kan worden tot iemand die zich neutraal kleedt en een neutrale houding inneemt? Wat is de maatstaf voor het bepalen van een “neutraal” kledingvoorschrift?

Een dergelijke manier van denken is in lijn met de seculiere levensvisie, die ervan uitgaat dat de staat een “neutrale” positie inneemt, tegenover de verschillende religies in de samenleving. Dus wanneer men het idee van neutraliteit doorvoert naar klederdracht, dan zegt men dus dat klederdracht enkel neutraal kan zijn als het in lijn is met de seculiere levensvisie of in lijn is met haar gedachtegoed. En benoemt men klederdracht die voortvloeit uit andere levensovertuigingen, die niet in lijn zijn met haar visie als niet-neutraal.

Dan hebben we het nog niet eens over de betekenis van deze neutraliteit, in het beoordelen of iemand capabel is om een bepaalde functie wel of niet te bekleden. Laten we eerlijk zijn, wat heeft een hoofddoek te maken met iemands capaciteit, neutraliteit of professionaliteit?

Tot slot zegt het Hof, om enigszins objectief over te komen, dat er mogelijk sprake van indirecte discriminatie kan zijn als de werkgever bij het in de praktijk brengen van het bedrijfsreglement, enkel een groep beperkt. Echter, wanneer we al de bovengenoemde begrippen van “vrijheid” en “neutraliteit” in de context plaatsen van het huidige (islamofobe) klimaat, dan kunnen we maar een ding concluderen. Dat dit een vrijbrief is om islamitische uitingen, zoals de hoofddoek wettelijk aan banden te leggen. Het oordeel van het Hof is daarom zonder twijfel vrouwonvriendelijk, discriminerend en het sluit vrouwen die uit overtuiging een hoofddoek willen dragen uit.

De openlijke aanval op Islam, die verbloemd wordt door schijnwettelijkheid is doorprikt, een juistere benaming voor het Hof zou zijn; het Europees Hof van Misleiding en Inquisitie.

Okay Pala